مبارزات فرهنگی امام هادی علیهم السلام

مبارزات فرهنگی امام هادی علیه‏ السلام

گذری بر اوضاع فرهنگی جامعه
دوران امامت امام علی النقی علیه السلام به دلیل گسترش فرهنگی در گرایش های اعتقادی و بحث های علمی که از برخورد میان مکتب های کلامی و تحولات فرهنگی مختلف ناشی شده بود از ویژگی خاصی برخوردار است. در این دوران، مکتب های عقیدتی گوناگونی چون «معتزله» و «اشاعره» گسترش یافته و پراکندگی آرای فراوانی در سطح فرهنگی جامعه پدید آمده بود.

مباحثی کلان چون جبر و تفویض، ممکن یا ناممکن بودن رؤیت خداوند، تجسیم و مباحثی از این قبیل، افکار عمومی جامعه را دست خوش تاخت و تازهای فکری کرده بود. سرچشمه این تحولات فکری، در رویکرد دولت عباسی به مسائل علمی و فرهنگی و نیز هجوم فلسفه و کلام دیگر ملل به سوی جامعه مسلمانان خلاصه می شود. دستگاه حکومتی، کتاب های علمی دانشمندان ملل دیگر را به عربی ترجمه می کرد و در اختیار مسلمانان می گذاشت. این روند از زمان مأمون آغاز شد و به تدریج ادامه یافت و به اوج خود رسید. او تلاش فراوانی در ترجمه کتاب های دیگر ملل، به ویژه یونان داشت و بودجه بسیاری را در این راه هزینه کرد.

ارزش انفاق ازدیدگاه قرآن وروایات

ارزش انفاق از دیدگاه قرآن و روایات

 خداوند در کنار نماز به انفاق توجه می‌دهد تا ارزش و اهمیت آن را تبیین کند. اما سوال این است که بهترین مصارفی که برای انفاقات مالی است، کدام است؟ بهترین‌های مالی خودمان را در کجاها و برای چه کسانی صرف کنیم؟ نویسنده با مراجعه به آموزه‌های قرآنی به این پرسش پاسخ داده است.

چیستی انفاق

انفاق از ریشه نفق در لغت به معنای اخراج مال از ملک (مجمع‌البیان، ج 2-1، ص121) و در فرهنگ و اصطلاح قرآنی، اعطای چیزی از مال و غیر مال و از واجب و غیرواجب است. (مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ذیل واژه نفق) در قرآن این مفهوم افزون بر واژه «انفاق»، با واژه‌های دیگری چو «اعطی»، «ایتاء حق»، «ایتاء مال» و «صدقات» بیان شده است.

شهدشیرین شهادت درکلام بزرگان

شهد شیرین شهادت در کلام بزرگان

 شهادت‏» جلوه شهود ابدی شهید است و او پرده از شهد شیرین ابدیت‏برمی‏دارد: «. . . بل احیاء عند ربهم یرزقون. » (آل عمران: ۱۶۹) و در این آینه نمایی، عارف متعالی تقرب می‏جوید، عشق می‏نمایاند و شهد می‏پراکند; یعنی که او شاهد مقام قرب است; چرا که: «لقا بایدت کرد با کردگار» ، آن سان که فرمود: «یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه‏» . (انشقاق: ۶) و مولای شهیدان، مولای شاهدان نیز هست; چون نخستین شهید شاهد مقام شهود الهی نیز هموست که: «. . . الست‏بربکم قالوا بلی شهدنا» (اعراف: ۱۷۲) پس شهد شیرین شهادت، تنها در سیمای اولین شهید شاهد رخ می‏نماید و کلام ربانی مولای شهیدان شاهد، می‏تواند پاره‏هایی از آن سیمای آسمانی را به دنیای زمینی ما بنشاند; چه این‏که مولا علی‏علیه السلام خود نیز فرمود: «و انما مثلی بینکم مثل السراج فی الظلمة. . . » . این نوشته می‏کوشد با سیری کوتاه در آفاق دور دست کلام امیر سخن در نهج‏البلاغه، اگرچه به شیرینی شهد شهادت دست نیابد، اما کام خود را به عشق علی علیه السلام بیاراید که: «سرآغاز دفتر عشق است‏بیداری، و سرانجام آن کام‏یابی‏» .

امربه معروف ونهی ازمنکرازدیدگاه امام علی علیهم السلام

 

امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام علی(ع)

چکیده:
«امر به معروف» و «نهی از منکر» دو فریضه بزرگ و دو فرع از فروع ده‌گانه دین مبین اسلام محسوب می‌شوند. گذشته از عنایت خاص قرآن کریم به این موضوع و نیز سیره‌ی نظری و عملی پیامبراکرم(ص) و دیگر اولیای دین، در نگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام امر به معروف و نهی از منکر جایگاه ممتاز و ویژه‌ای دارد. آن حضرت امر به معروف و نهی از منکر را عنایت دین، قوام شریعت و با فضیلت‌ترین اعمال بندگان خدا توصیف می‌نماید که حتی از جهاد در راه خداوند نیز بالاتر است. از دیدگاه آن حضرت این دو فریضه برکات فراوانی در جامعه اسلامی به دنبال دارد و در مقابل ترک آنها مستوجب نزول بلا و خطرات زیادی است. مراتب سه‌گانه امر و نهی(قلبی، لسانی، یدی) خصوصیات آمر و ناهی، رابطه امر به معروف و نهی از منکر با جهاد و اقامه حدود و نیز لزوم نصیحت کردن و نصحیت پذیرفتن، همچنین فضیلت امر و نهی عوام نسبت به خواص، و رعایا نسبت به حکام، از دیگر فرازهای بیانات علوی در تبیین جایگاه و ارزش امر به معروف و نهی از منکر است.

راهکارهای ترویج فرهنگ ایثاروشهادت

راه کارهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

به قلم:مسلم باقری، محسن میری

چکیده

با اوج گیری مبارزات مردم مسلمان ایران در دهه‌ی پنجاه جهت آزادی، استقلال و دفاع از دین (به‌ویژه جریان پیروزی انقلاب اسلامی) و در دوران هشت ساله‌ی دفاع مقدس مردان و زنان بسیاری در صحنه‌های مبارزه و پیکار به شهادت رسیدند. اخلاق، شیوه‌ی مبارزه، نحوه‌ی شهادت، خصوصیات فردی و شخصیتی ایشان و آثار به‌جای مانده اعم از مادی و غیرمادی (معنوی)، مجموعه‌ای ارزش‌مند را تشکیل می‌دهد که تحت‌عنوان «فرهنگ ایثار و شهادت» معرفی شده است.

هدف از ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، ضمن فروزان نگهداشتن این چراغ رهایی بخش، برای هر زمانی است که دشمن خیره سر، آهنگ نابودی دین و ایمان و تعرض به میهن و ناموس نماید؛ اما لازمه‌ی داشتن چنین رویه ای، گسترش سیره و روش زندگی نجات بخش شهیدان و ایثارگران در جامعه است و جنبه‌ی برجسته‌ی آن انجام دادن کارها برای خدا و رهایی از وابستگی و دل‌بستگی به «ثروت و جاه و مقام و نیز دلبستگی ها و وابستگی های مادی است.»

اما سؤال اساسی اینجاست که چرا ترویج فرهنگ ایثار و شهادت با برخی موانع روبه‌رو شده است؟ چرا برخی مسؤولین و صاحبان جاه و مقام که موقعیت و مقام خویش را مدیون شهدا هستند، در بسیاری از اوقات دِین خویش را فراموش کرده و شیوه ای سوای شیوه و راه و رسم شهیدان را گزیده اند و به دنیاگرایی و تجملات روی آورده اند؟ و به تبع آن چرا در جامعه و در میان توده مردم نیز سنت شهیدان کم‌رنگ شده و نگرانی، دوست‌داران و ارادت‌مندان شهدا را در این تفکر فرو برده که با «غربت شهیدان» چه کنیم؟ در نتیجه، هدف و سؤال اصلی این است که « شیوه‌ی ترویج فرهنگ شهادت کدام است و چگونه می‌توان موانع آن را کاهش داد؟»

چشم چرانی،آثاروراهکار درمان

چشم چرانی،آثاروراهکار درمان-مقالات اجتماعی

چشم چرانی متاسفانه یکی از بیماری ها و عادت های ناپسندی است که برخی از افراد جامعه به دلایل مختلف بدان دچار می شوند. به منظور مبارزه با این عادت ناپسند, اولا لازم است نسبت به مفهوم, آثار و عواقب و زمینه های بروز آن آگاهی بدست آورد و سپس از راهکارهای عملی برای کنترل آن سود جست. در نوشته زیر تقریبا تمامی آنچه شما در زمینه کنترل چشم و درمان چشم چرانی بدان نیاز دارید, آمده است که امید واریم مفید باشد.

معنای چشم چرانی: چشم چرانی در مقابل غض بصر و چشم پوشی, به معنای نگاه خیره و شهوت آلود به نامحرم است که با انگیزه لذت طلبی جنسی انجام می شود. ما در روابط اجتماعی خود با دیگران چه جنس مخالف یا موافق به طور طبیعی با آنها ارتباط حضوری و کلامی داریم و به آنها نگاه می کنیم, نگاهی که به هیچ وجه در آن بحث تحریک شهوت و لذت جنسی مطرح نیست, این نگاه ها داخل در مقوله چشم چرانی نیستند, ولی نگاه های ادامه داری که با انگیزه لذت جنسی انجام می شود و به تحریک شدن غریزه و میل جنسی می انجامد, تحت عنوان چشم چرانی تعریف می شود.

درس های عاشورا

درس های عاشورا-مقالات عاشورایی

فداکاری در راه مکتب

امام حسین علیه السلام با عمل خود به انسان های مؤمن آموخت هنگامی که اساس مکتب با خطر مواجه می شود، باید در راه حفظ آن از هیچ گونه فداکاری دریغ نورزند. امام حسین علیه السلام وقتی دید زمام جامعه اسلامی به دست فردی مثل یزید افتاده است که به صورت علنی احکام الهی را زیر پا می گذارد قیام کرد و مردم را هم برای مبارزه با یزید فرا خواند و در این راه از جان و مال و فرزندان و یارانش گذشت و اجازه نداد که مرد فاسقی چون یزید احکام الهی را پایمال سازد و فرمود: «ای شمشیرها، اگر دین محمّد صلی الله علیه و آله وسلم جز با قتل من حفظ نمی شود، مرا در بر گیرید». بدین ترتیب عمل آن حضرت الگویی شد برای تمام انسان های مومن که در مواقع به خطر افتادن ارزش های الهی با سرمشق گرفتن از عمل کرد امام حسین علیه السلام در برابر طاغوت ها قیام کرده، جلو تعدی آنها را بگیرند و از این طریق ارزش های دینی را در طول قرون متمادی از خطرها حفظ کنند.

دلایل عقلی ونقلی وجوب امربه معروف ونهی از منکر

 

دلایل عقلی و نقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر

بحث امر به معروف و نهی از منکر از دیرباز مورد توجه عالمان و صاحب‌نظران علوم و معارف اسلامی بوده است. در این میان، فقیهان توجه ویژه‌ای به این فریضه داشته و در آثار فقهی خود فصلی را به این بحث اختصاص داده‌اند. پیوند بحث نظارت در جامعه اسلامی با بحث امر به معروف و نهی از منکر موجب شد که نمونه‌ای از تلاش و مجاهدت علمی یکی از فقهای معاصر در این بحث را برگزیده، بخش کوچکی از آن را ترجمه کنیم و در اختیار خوانندگان عزیز مجله قرار دهیم. در این بحث که درباره «دلایل نقلی و عقلی وجوب امر به معروف و نهی از منکر» به رشته تحریر درآمده، آیت الله سیدمحسن خرازی استاد محترم حوزه علمیه قم به موشکافی دقیق آیات، روایات و دلایل عقلی مطرح شده از سوی فقهای برجسته پرداخته و وجوب عقلی این فریضه اساسی را اثبات نموده و دلایل نقلی را اجمالاً ارجاع به حکم عقل می‌شمارد. معمولاً مباحث فقهی به زبان عربی بسیار روان‌تر ارایه می‌شود و برگردان آن به زبان فارسی از سهولت و روانی آن می‌کاهد. امید آنکه مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.

حجاب فانونی فردی یااجتماعی است؟

 حجاب اسلامی قانون فردی یا اجتماعی؟

آیا اجرای قوانین، اعم از الهی و بشری می توانند الزامی و اجباری باشند؟ آیا حکومت می تواند مردم را مجبور به رعایت قانونی خاص نمایند؟ و آیا در حکومت و جامعه اسلامی الزام و اجبار با آیه شریفه «لا اکراه فی الدین»[1] منافاتی ندارد؟
در ابتدای بحث تذکر این نکته لازم است که ما در این نوشتار تنها به مسأله حجاب به عنوان یکی  از مصادیق احکام شرعی، که بیشتر مورد سؤال قرار می گیرد، اشاره می کنیم؛ هر چند  آنچه بیان می شود اختصاص به حجاب ندارد و در در همه احکام الهی ساری و جاری خواهد بود.
در امر حجاب سه حوزه ی متفاوت وجود دارد که عدم تفکیک بین این سه حوزه باعث ایجاد شبهه شده است. آن سه حوزه عبارتند از :

1. حوزۀ اندیشه و تفکر:

گاه با توجه به فواید عقلائی و تجربی پوشش  برای زنان و آثار و پیامدهای منفی برهنگی؛ حجاب اسلامی به عنوان یک تفکر و اندیشه برتر مطرح می شود؛ در این حوزه که حوزه تفکر و اندیشه است اجبار راه ندارد و نمی توان کسی را مجبور به پذیرش اندیشه ای خاص کرد مگر اینکه خود شخص نسبت به درستی و برتری اندیشه ای خاص به یقین برسد.

وجدان کاری

وجدان کاری ...

مقاله

وجدان کاری در نهج البلاغه

تعریف وجدان

کلمه وجدان در لغت نامه دهخدا در ردیف کلمات وجد، وجود، اجدان آمده است که به معنای یافتن، مستغنی شدن، دوست داشتن، اندوهگین شدن، شیفتگی، آشفتگی، ذوق و شوق، شور، حالت، خوشحالی و فرح، توانایی و قدرت است و در بین این کلمات وجد ارتباط نزدیکی با وجدان دارد.

در اصطلاح در تعریف وجد آمده است آنچه بر قلب بدون تصنع و تکلیف وارد شود وجد نامیده می‌شود و گویند وجد برق هایی است که می‌درخشد و سپس به زودی خاموش می‌گردد.

محمدبن محمود آملی می‌گوید: وجد واردی است که از حق سبحانه و تعالی برون آید و باطن را از هیبت خود بگرداند بواسطه احداث وصفی همچون حزن یا فرح.

در عرف بعضی، وجدان عبارت است از نفس و نیروها یا قوای باطنه وجدان در مقابل فقدان است که دلالت بر حضور کیفیت حالتی می‌کند.